-
Elektrikli araç Batarya Türü
-
Elektrikli araç LFP vs NMC Karşılaştırma
-
Elektrikli araç Termal Yönetim Sistemi Isı pompası ve benzeri konular hakkında bilgi
-
Elektrikli araç Şarj
-
Elektrikli araç Batarya Paketi ve Doğuştan Elektrikli Araçlar
Elektrikli araçların en önemli parçası batarya Ama onun hakkında çok az şey biliyoruz Bu yazımızda ihtiyacınıza en uygun elektrikli aracı seçmek için batarya konusunda nelere dikkat etmeniz gerektiğini konuşacağız Biraz sonra Anlatacağımız batarya formülünü uygulayarak Siz de kolayca kendiniz için en doğru batarya ve otomobili belirleyebilecek batarya pil veya akü Hayatımızın her yeri bu enerji depoları yla dolu otomobiller de artık tabanına yerleştirilen devasa bataryalarla geliyor enerjisini burada topluyor bu otomobil bataryaların içerisinde Bazen bazen binlerce batarya hücresi yer alabiliyor oldukça karmaşık ve katma değeri çok yüksek bir ürün haline geldi artık batarya Tabii Eskiden bir yerli otomobil projesinden bahsederken motoru yerli mi diye sorardık ama bugün Artık motor yerine bataryası yerli mi sorusunu soruyoruz
Çünkü günümüz otomobillerinde maliyetin çok ciddi bir kısmını batarya oluşturuyor bazı araçlarda bataryanın % Hatta % bir araç maliyetine tekabül ettiğini görüyoruz ve bu da bataryanın önemini git gide artırıyor batarya sadece aracın maliyet ine değil menziline şarj hızına performansına ağırlığına kullanım ömrüne verimliliğine ve iç hacmine bile etki ediyor Dolayısıyla bataryanın ve çevre sistemlerinin bir elektrikli araç üzerindeki etkisinin çok büyük olduğunu Hatta en büyük en etkili parça olduğunu söylemek mümkün O zaman bu durumda elektrikli araç alırken de en dikkat etmemiz gereken parça batarya mıdır Kesinlikle öyle Peki bataryanın neyine dikkat edeceğiz diyebilirsiniz yani kapasitesi belli Menzil belli şarj hızı belli başka neye dikkat ederek bir otomobil seçilebilir ki diye sorabilirsiniz İşte bu yazımızda otomobil alırken batarya konusunda dikkat etmeniz gereken dört ana maddeyi listeleyerek Aslında sizin satın alma sürecinizi kolaylaştırmaya çalışacağız
Batarya Türü elektrikli araç alırken uygulayacağınız batarya formülünün ilk maddesi batarya türü takdir edersiniz ki elektrikli araç dünyasında yüzlerce farklı otomobil üreticisi Ve dahası onlarca farklı da batarya üreticisi yer alıyor Dolayısıyla tek bir batarya türü olduğunu ve bütün firmaların bunu kullandığını Hatta bazılarının düşündüğü gibi cep telefonu Düt bilgisayar bataryalarının kullanıldığı gibi e Absürt durumlar söz konusu değil yüzlerce farklı batarya seçeneği söz konusu dolayısıyla her araçta farklı bir kombinasyonla karşılaşabiliyoruz o yüzden elektrikli araç alırken batarya konusuna dikkat edilmesi gereken en önemli husus bataryanın türü Bu konuda da satın alma kararınızı en fazla etkileyecek olan lfp ve nmc batarya seçeneklerini karşılaştırarak sizin ihtiyaçlarınız için hangisinin daha uygun olduğuna karar vermenize yardımcı olacağız ama bundan önce yani lfp lmf nmc nca gibi e farklı katot türlerinden bahsediyor farklı bataryalardan bahsediliyor hep ama bunların ne olduğundan çok kısa bahsetmek istiyorum bir bataryayı düşünün üç katmanı olduğunu düşünelim kabaca bir tarafta eksi Kutup anot grafit ve silikon ağırlıklı malzemenin yer aldığı bir tarafta pozitif elektrot olan katot Burada da biraz sonra bahsedeceğimiz lfp nca nmc l mfp gibi metallerin metal oksitlerin kullanıldığı bir kısım söz konusu ve bunların içerisinde yer aldığı bir elektrolit sıvısı Tabii bunu katı olacağı vesaire onları gelecekte konuşacağız bu şekilde kabaca üç katmandan oluşan bir batarya içerisinde tüm iyonları hareket ederek elektrik enerjisinin ortaya çıkmasını ve bir elektrik akımını alarak bunun toplanabilmesi burada depolanabilen uzun süre sağlıyorlar bu lim iyonları bir eksi Kutup tarafına gidiyor bir artı Kutup tarafına gidiyor ve oradaki malzemeler içerisine yerleşerek değil mi bir elektron tutuşu bıraktığında ise kopup elektrolit sivı içerisinden geçip katoda geçtiği bir senaryodan bahsediyoruz Şimdi burada katodun önemi nedir Yani ben elektrikli araç alırken bana ne katkısı olabilir oradaki malzemenin diyebilirsiniz Çok haklısınız burada da aslında şu kısım devreye giriyor çünkü bu katot tarafındaki malzeme ki batarya türleri içerisinde en fazla farklılık gösteren kısım burasıdır buradaki farklılık size Menzil kaybı ve ya da Menzil avantajı ya da bir ağırlık avantajı şarj kısmında daha yüksek şarj gibi farklı avantajlar ve dezavantajlar barındırabilir dolayısıyla bizim alacağımız otomobilin ya da otomobil seçeneklerinin batarya türünün lfp nmc gibi hangi türde olduğunu tespit etmemiz çok değerli Burada şu detaylar bahsederek biraz daha somutlaştırmak istiyorum bu mevzuyu Örneğin lfb bataryalı birkaç tane araçtan bahsedelim byy atto Türkiye'de satışa çıkıyor satışa çıktı Belki de bu yazımızı incelediğinde MG 'ün Confort modeli Tesla'nın model y'nin standart Menzil versiyonu gibi araçlarda lfv batarya kullanılıyor Peki bu bataryanın Tok tx deki Tesla model y long Range ve performan taki skywall T gibi araçlardaki bataryaya nmc katotlu bataryaya kıyasa daha güvenli olduğunu söylesem kararınızı değiştirir miydiniz burada aslında tam olarak müşteriyi etkileyen kısımlar batarya turu tarafında ortaya çıkmaya başlıyor Neden Çünkü lfp bataryalar bükülme yamulma işte delinme durumlarında bir Termal Kaçak durumu neticesinde patlama yanma büyüme şişme durumlarıyla karşılaşma ihtimali çok daha düşük olduğu için ki nmc bataryalar bunları görüyoruz geçenlerde bir teslalar yandı öncesinde yollarda yanan araçlar gördük kapalı garajlarda yanan araçlar gördük bunların Belki de % 'dan fazlası nmc nca bataryalı araçlar olu bu bataryaların Tabii iç gerilimlerinin de yüksek olması sebebiyle bunun da etkisiyle elektrolit ile bir Termal Kaçak durumunda elektrolit le ciddi bir kimyasal tepkime meydana geliyor ve neticesinde alevler yangınlar Dumanlar görebiliyoruz bu bu tarafta bir güvenlik sağlasa da yani lfp bataryalı bir arabanın çarpışma noktasında ya da güvenlik tarafında bataryanın yangını kısmında nmc göre çok ciddi bir avantajı olduğunu söyleyebiliriz devam edelim nfp tarafından % gibi bir maliyet avantajı olduğundan bahs bahsedelim L FB'nin mesela nmc nca Hatta Tesla'nın Panasonic LG gibi firmalardan e tedarik ettiği nca katotlu bataryalar maliyet olarak çok çok daha yüksek Tabii enerji yoğunlukları da yüksek Bununla birlikte bu bataryalarda ciddi bir maliyet yüksek olduğundan dolayı genel bir batarya paketi maliyeti ortaya çıkardığımızda birkaç bin dolarlar seviyesinde bir araç maliyetini etkileyecek Eee farklılık ortaya çıkabiliyor Dolayısıyla lfp batarya daha ucuz ve daha güvenli diyebiliriz batarya değişimi söz konusu olduğunda da lfp batarya Tabii daha makul olacaktır fiyat olarak burada değişim demişken lfp bataryanın ömründen de bahsedelim nmc NC kıyasta daha uzun ömür sunduğunu milyon , milyon gibi kilometrelerce yolculuk sonrasında bile nfp bataryalı bir arabanın batarya değişimine ihtiyaç duymayacağın söyleyebiliriz Bu da lfp yi öne çıkaran kısımlardan bir tanesi ama nmc tarafta da tabii e batarya ömrünün çok kısa olduğunu söyleyemeyiz . kilometreler bile çok rahat bir şekilde yapıldıktan sonra nmc bataryaları ın hala çalışır durumda olduğunu ve gayet iyi bir batarya kapasite tutma oranına sahip olduklarını görüyoruz Peki nmc bataryalarının Hiç mi güzel bir tarafı yok diyebilirsiniz orada da gayet önemli avantajları söz konusu nmc ki Tok zaten bu yüzden nmc kullanıyor Tesla zaten bu yüzden bu bataryayı kullanıyor Ne gibi avantajlar Bunlar yoğunluk tarafında bir kere nmc bataryalar çok daha yüksektir yoğunluk olarak watt saat böl kilogramları çok fazla göremez lfp 'de tıkanmış durumdalar ki bu yüzden yeni malzeme yaşında LM fp gibi firmalar e Dolayısıyla nmc wats B kilograma kadar belki de % % gibi bir enerji yoğunluğu avantajı sunduğunu görüyoruz O yüzden şunu söyleyebiliriz aynı kapasitedeki bir lfb bataryanın nmc katotlu bataryadan çok çok daha ağır olacağını Dolayısıyla menzile katkısının da daha düşük olacağını menzilin daha düşük olacağını söyleyebiliriz yine kış menzili tarafına geldiğimizde lfp batarya hücrelerinin nispeten kış aylarında Soğuk havalarda eksi derecelerde Menzil kaybının biraz daha fazla olduğunu ve şarj tarafında yine bunu da üncü bir avantaj olarak sayabiliriz şarj hızı tarafında da nmc nin Soğuk havalarda daha hızlı şarj olabildiğini daha hızlı bir şekilde o şarj eğrisini yukarı çıkarabildiği söylüyor olabiliriz enerji yoğunluğu dışında güç yoğunluğu tarafında da nmc daha yüksek Çünkü , volt gibi bir iç gerilimi var bu hücrelerin dolayısıyla bir güç ihtiyacı ortaya çıktığında elektrik aracınızın pedalına bastığınızda gaz pedalına bastığınızda daha fazla güç ortaya çıkarma potansiyeli olarak nmc daha yukarıdadır ama burada şöyle bir Eee anekdot düşelim lfb bataryalarda da bu iç gerilim , , vol gibi Ortalama bir değer söylersek Bu değerin batarya yüzdesi az aldığındaki düşüşü de az olduğu için Dolayısıyla mesela bunu çok duyarsınız % seviyelerinde bir batarya seviyesiyle bir elektrikli aracın performansı % 'lerdeki ile aynı olmaz bu nmc den kaynaklı lfp de ise % 'larda bile gayet Eee % 'ler demeki gibi bir performans ortaya konabiliyor Çünkü güç e yoğunluğunun Daha doğrusu güç verme potansiyelinin batarya yüzdesi azaldıkça azalma oranı çok daha düşük yani verebiliyorsa % deyken % '' larda verebiliyor gibi ya da verebiliyor gibi konuşabilir Bunlar Tabii afaki rakamlar Ama genel testlere baktığımızda genel yapılan e çalışmalara bakıldığında LPN düşük batarya seviyesindeyken daha iyi bir performans en üst seviyeye göre verdiğini söyleyebiliriz o zaman ilk maddemiz neticelendirmek önce şunu söyleyelim LFP vs NMC Karşılaştırma batarya türü kısmında bir elektrikli araç alırken Eğer daha güvenli ve yanma ihtimali daha düşük bir araç istiyorsanız lfb Tamir masrafı daha düşük bir araç istiyorsanız yine lfb kullanım ömrü daha uzun olsun istiyorsanız nispeten daha uzun olsun istiyorsanız yine lfp yi tercih etmelisiniz ama enerji ve güç yoğunluğu kısmında daha yüksek bir kapasite bekliyorsanız nmc yi tercih etmelisiniz ya da ncı kışın menzilim ve şarj hızım daha az düşsün istiyorsa da yine nmc yi tercih etmeniz gerektiğini kesinlikle Termal Yönetim Sistemi söyleyebiliriz gelelim ikinci maddeye ikinci maddemiz
Termal yönetim sistemi Evet bunu çok fazla bizden duyuyorsunuz durur belki ısı pompası ptc ısıtıcı işte atık ısının toplanması vesaire vesaire Bunların hepsi aslında elektrikli araç alırken bizim kararımı etki edecek en önemli bence ikinci batarya maddesini oluşturuyor Çünkü bataryayı etkileyen en önemli sistemlerden bir tanesi hatta Bence en önemlisi Termal yönetim sistemi Çünkü şunu net bir şekilde söyleyebiliriz ki bataryanın en büyük düşmanı sıcaklık yüksek sıcaklık yüksek sıcaklığa maruz kaldığında bataryanın hızlı bir şekilde eskidiğini ömrünü daha hızlı tükettiğini söyleyebiliriz ve neticesinde elektrikli Aracımızın e kullanım ömrü de faydalı ömrü de yavaş yavaş azalmış olacaktır Bu sebeple yüksek sıcaklıktan bataryayı her zaman korumamız gerekiyor Bu şarj sırasında olabilir kullanım sırasında olabilir işte aracı Park ettiğinizde havanın sıcaklığı güneşin e düşüşü olabilir hepsini hesap etmek gerekiyor ama eskiden de tabii bunların hepsini hesap etmek Bugün artık çok gelişmiş Termal yönetim sistemleri kullanılıyor ama bazı firmalar Tabii bu gelişmiş Termal yönetim sistemlerine geçmekte biraz aceleci davranmıyorlar bizim kadar Çünkü biz istiyoruz ki bataryamı mümkün olduğunca en uzun süre bize hizmet etsin ve neticesinde aracımız daha uzun ömürlü olsun Eğer batarya yüksek sıcaklığa maruz kalırsa bu faydalı Ömür ortadan kalkmış olacak belki birkaç sene gibi sürelerde bataryamı eskiyecek için arabamızı yıl yerine sallıyorum yıl bir ömüre sahip olmuş olacak o yıllık faydayı ekonomik faydayı düşünün hem sizin kendiniz için hem bir ülke için hem bir ekonomi için Dolayısıyla Termal yönetim sistemi sadece bizim için değil herkes için e faydalı bir çözümdür diyebiliriz peki Yani sen bunu biliyorsun Termal yönetim çok önemli firmalar bilmiyor mu Tabii ki biliyorlar Hepsi Bir Termal yönetim sistemi kullanıyor ama Termal yönetim sistemi var Termal yönetim sistemi var hatta ısı pompası var ısı pompası var ısı pompası biliyorsunuz daha önce de bahsetmiştik minimum elektrik harcaması ile maksimum ısıyı ortaya çıkarabilen ve neticesinde bataryanın Optimum sıcaklıklarda olmasını kabinin daha ucuza ısıtılabilen sağlayan bir çözüm bunu şu şekilde değerlendirmek lazım ısı pompası ısınma tarafında güzel ve soğutma tarafında da keza ciddi avantajları olan bir yapı Bununla birlikte e biliyorsunuz benzinli dizel arabalarda devasa bir motor var ve yanmaya başladığında ciddi bir atık ısı üretiyor bu atık ısıyı kullanarak kabinim ii ısıtabilir ya da ihtiyaç duyulan herhangi bir yerini arabanın ısıtabilen ekstradan enerji harcamaya bir yakıt tüketimine gerek duymuyoruz ama elektrikli araçlarda böyle bir şey yok mu Tabii ki var Bunu da aslında gelişmiş Termal yönetim sistemi diyerek Anlatmaya çalışıyoruz Çünkü bugün Tesla üzerinden örnek verelim Tesla'nın mevcutta ısı pompalı gelişmiş Termal yönetim sistemi misal verelim 'den fazla yanlış hatırlamıyorsam farklı kaynaktan ısı toplayabiliyor atık ısı bataryadan topluyor elektrik motorundan topluyor inverterden topluyor otopilot bilgisayarından topluyor arabanın ana bilgisayarından topluyor Bu komponentler üzerindeki ısının toplanarak kabine ya da bataryaya Entegre edilmesini sağlayabiliyor ve Hatta ve hatta arabanın havalandırma iş kabininin havalandırmasını sağlayan pervanenin motorundaki ısıyı bile kullanabiliyor ve bununla birlikte farklı hava sıcaklığı farklı nem ve farklı kabin ısıtma ihtiyaçlarını düşünerek Belki de onlarca farklı ısınma Termal yönetim modu ortaya çıkarıyor bunun neticesinde ne oluyor kış modu gibi e farklı modlarla Aslında Tesla minimum elektrik harcaması minimum enerji harcaması yla maksimum ısınma ve Optimum sıcaklıklarda aracın parçalarını tutma görevini en iyi şekilde gerçekleştirmeyi amaçlıyor bunu Bazen çok iyi yapıyor bazen yapamıyor Ama bir şeyler için uğraşıyor Bizim de aslında burada referans aldığımız kısım Tesla oluyor bugün Mercedes'in keza şu an ısı pompası tarafında birçok aracına artık standart standart hale geldiğini ve önümüzdeki yıldan itibaren ve 'te tesd kine benzer şekilde farklı modlara sahip farklı atık ısı toplama sistemlerine sahip Termal yönetim sistemleri uygulamaya başladığını bunları kullanmaya başladığını görüyoruz Tabii ki bunların hepsi çok güzel ama her ısı pompası aynı mı değil Biraz önce söylediğimiz gibi ısı pompası olabilir yanında bu atık ısıyı toplayacak bir sistem olmayabilir bunun neticesinde ne olur arabanın inverter andaki ısı boşa gitmiş olur gibi gibi konuşabiliriz ve bu ısıyı kullanmak yerine elektrik harcamış oluruz menzilimiz düşmüş olur Yine Bununla birlikte ısı pompası yerine daha verimsiz olduğu düşünülen kata kadar Daha fazla elektrik harcadığı kabul edilen ptc ısıtıcılar kullanılabilir ki bugün Tok gibi işte skywell de işte skywell yeni versiyonuna ısı pompası geliyor gerçi ama birçok araçta bugün ptc ısıtıcıyı görüyoruz ciddi şekilde hani ilkel kalmış bir durumda bu ısıtıcı sistemi Tabii daha ucuz olduğu için daha makul fiyatlara daha hızlı entegre edilebildiği için araçlara firmalar bunları tercih edebiliyor ama önümüzdeki yıllarda gelecekte Aslında ısı pompasının standart haline gelmiş bir donanım olacağını biliyoruz Çünkü bugün Volkswagen Mercedes BMW işte Çinlilerin hepsi bdn ve Huawei'nin gelişmiş ısı pompalı Termal yönetim sistemleri var Bunlar hepsi bize şunu gösteriyor ısı pompası bu işin geleceği dolayısıyla bir bataryayı sağlıklı tutmak kabini en iyi şekilde ısıtmak için ısı pompası ve atık ısıyı aracın farklı yerlerinden toplamayı Başaran gelişmiş bir Termal yönetim sistem mi şart bunların hepsini bir araya getirdiğimizde ve bunları aslında bir elektrikli araç alırken satış temsilcisine sorduğumuzda abi benim bu alacağım arabada ı pompası var mı bu arabanın Termal yönetim sistemi ne kadar verimli çalışıyor kış menzilinde ne kadar düşüş oluyor bu soruları sorduğumuzda aslında ikinci maddemiz karşılığını almış oluyoruz Dolayısıyla Termal yönetimin buradaki etkisini görebiliyoruz şarj tarafında yazın mesela yüksek sıcaklıklarda bataryanın fazla ısınıp şarj hızının düşmesini engellediğini kışın Menzil farklılıklarının yani kabini ısıtma sebebiyle enerjinin daha fazla harcanması durumunun minimuma indirildiğini kışın Normalde km giden bir arabanın km gittiğini görmek herkesin hakkı Kesinlikle eğer tabii ihtiyacınız böyleyse Yani şunu söyleyebiliriz Eğer kış mevsiminin ağır geçtiği bir yerde haftada kilometreler yapıyorsanız ve Yani en az bir iki kere şarj etmeniz gerekecek aracınızı kesinlikle Termal yönetim tarafında Eee satış temsilciniz darlamam manız gerekiyor Is pompası var mı kışın menzili nasıl bu soruları sorduğunuzda iyi bir Tercih yapmış olur bilinçli bir müşteri olduğunuzu Aslında karşı tarafa göstermiş olursunuz son olarak da Termal yönetim sistemi ne kadar verimli çalışırsa bataryayı ne kadar iyi koruyabilir yani batarya sıcaklıktan daha az etkileneceği için ömrü artacağı için aracınızın da ömrünün arttığını göreceğiz Dolayısıyla verdiğiniz paranın karşılığını daha fazla almak için termal yönetim sisteminin iyi olduğuna verimli şekilde çalıştığından Emin olmanız Şarj gerekiyor batarya formülüm maddesinde şarj var şarj tarafın Tabii ki sadece şarj hızı olarak düşünmemek gerekiyor çünkü DC AC şarj hızları var AC şarj hızı işte kw olur olur olur e monofaz trfa göre değişir DC tarafta olur olur olur olur gidiyor artık biliyorsunuz Bu sınırlar ama Aslında buradaki önemli kısmın Biraz önce bahsettiğimiz iki maddedeki kısımlarla örtüştüğünü görüyoruz yani batarya türü ve Termal yönetim sistemi Eğer bu iki kısımdaki cevaplarımız doğruysa şarj tarafında da aşağı yukarı denklemi ortaya çıkarmış oluyoruz ve neticesinde cevabımızı almış oluyoruz ne demek bu lfp ve nmc katotlu bataryalardan bahsettik genel olarak ikiye ayırdık batarya türlerini bu tarafta şunu söyleyebiliriz ki lfv bataryalar genelde daha düşük hızlarda Yani en üst şarj hızı DC tarafta daha düşük olmakta nmc taraf daha yüksek tabii ki ama şöyle bir e anekdot var yine orada bir tane ve o da nedir ki lfv bataryaların şarj eğrisi Muhtemelen nmc bataryalı aynı hızdaki bir bataryadan çok daha yavaş aşağı ineceği için ya da daha az oranda aşağı ineceği için ne demek bu diyebilirsiniz kw hıza sahip iki bataryalı araçtan bahsettim biri lfp diğeri nmc İkisi de kw hıza ulaşabiliyor dc'de % batarya kapasitesiyle istasyona gittiniz ve aracınızı şarja koydunuz başlattınız şarj sürecini ve kw'tan başladı 'e 'a 'e 'ye doğru inmeye Bu iniş durum mu % 'lere geldiğimizde kwara kadar düşmüş olabilir düşer de genelde lfp baktığımızda bu oran nmc den çok çok daha iyi durumda olabiliyor dolayısıyla bir lfb bataryalı arabanın kw ile şarj olabildiğini gördünüz Bir de lmc bataryalı bir arabanın kw la şarj olabildiğini gördünüz Burada hemen A tamam lf bataryalı daha kötü şarj hızı daha düşük nmc batarya daha iyi diye karar vermektense iki aracın Aslında Şarj eğrisinin nasıl nasıl oluştuğuna şarj sırasında buna bakmanız gerekiyor ki doğru kararı verebilsin bunun neticesinde aslında bir karar ortaya çıkar Burada ikinci olarak şunu söylemem lazım yani şarj ağrisi çok önemli ikinci olarak da şu kışın Çok önemli çünkü lfp bataryaların eksi derecelerde çok ciddi şekilde DC şarj konusunda sıkıntı yaşadığını biliyoruz teslalar da bu özellikte standart Menzil teslalar da lfp bataryalı bunları çok fazla okuduk Haberlere konu oldu ve şarjın başlamadığı dakika bataryayı önden ısıt yapmamıza rağmen şarj edemedik gibi durumlar söz konusu olabiliyor
Eğer gibi - gibi derecelerin Görüldüğü bir kış ayı yaşıyorsanız kesinlikle lfp bataryalı bir araba almadan önce Düşünmeniz gerekiyor bence bu kısımda nmc bataryalı bir araba sizin için daha mantıklı olabilir şarj kısmında son olarak da aracınızın batarya önden ısıtma preconditioning özelliğinin olup olmadığını sormanız gerekiyor Eğer böyle bir özellik varsa kış da olsa yaz da olsa ne olursa olsun arabanızla sabah lin çık Çıktınız % şarjınız var kış olsaydı eğer Arabanız çok ciddi şekilde zorlanırdık Belki de yarım saat alacaktı istasyonun arabaya uygun hızlarda yüksek hızlarda şarj verebilmesi Ama eğer preconditioning yani bataryayı önden ısıtma özelliğiniz varsa batarya önden sistem onu ısıtmaya başlıyor ve istasyona gittiğinizde ısınmış bir bataryayla çok daha hızlı bir şarj süreci yaşayabiliyorsunuz dakikada dakikada bitecek şarjı dakikada bitirip yolunuza Batarya Paketi ve Doğuştan Elektrikli Araçlar gidebiliyorsunuz son maddemiz batarya paketi Tabii burada paketten kastımız bataryanın iç kısmı da aynı zamanda araçla buluştuğu kısım da ikisinden de bahsedeceğiz ne demek bu biliyorsunuz en başta da bahsettik bataryanın bir paketi var araçlarda devasa bataryalar var bu batary içerisinde yüzlerce Hatta binlerce hücreler olabiliyor bu hücreler silindirik formatta Yani evde gördüğümüz kalem piller gibi olabilir bunların Daha büyükleri Tabii ki ya da ya da prizmatik tarzda kitap gibi uzun ince batarya modülleri batarya hücreleri olabilir bunlar bir modüle yerleştirilebilir ve sonrasında bir pakete yerleştirilebilir Bunların hepsi olduğunda ortaya Mesela bugün togun bataryası ya da Tesla model s'leri bataryalar önceki bataryalar bu şekilde üretiliyordu ve batarya hücreleri alınırdı bunlar bir modüller içerisine yerleştirilir O modüllerde işte tanesi artık Kaç tane isse kaçlı bir modül yapılıyorsa Bu modüllerde aracın batarya paketine yerleştirilir ve batarya paketi araca monte edilirdi böyle bir süreç var biliyorsunuz elektrikli araç üretiminde yılı aşmış firmalar var bu firmalar Tabii bu yollardan çok uzun süre önce geçtikleri için bugün Artık diyorlar ki ya Biz bataryanın hücrelerini ayrı ayrı modüllere ayırmaktan değil mi Artık daha gelişmiş bms sistemleri var Daha gelişmiş Termal yönetim sistemleri var E dolayısıyla bunları doğrudan batarya paketinin içerisine yerleştirelim sell to Pack tasarımı yani hücreden pakete tasarım anlayışı ortaya çıktı Bu ne demek oluyor modül ortadan kaldıralım batarya paketini oluşturalım ve içerisine hücreleri doğrudan yerleştirelim Bu da çok güzel bir anlayıştır enerji yoğunluğunu artırdı Çünkü batarya paketi içerisinde enerji sığdırılabilir bataryanın ağırlığı kg düşmüş oldu ve neticesinde Ne oldu daha hafif bir araba daha uzun Menzil Hatta daha az bataryayla daha uzun menzil gibi bir durum söz konusu oldu bu da yetmedi firmalara ki Çinli firmalar ve tesla'dan bahsediyoruz burada ne oldu ya dediler ki Bu arabanın batarya paketini neden ayrı şekilde üretelim bunu doğrudan aracın bir parçası haline getirelim Yani bir otomobil üretiyoruz ve bunun elektrikli olduğunu biliyoruz Başka bir seçenek de yok elektrikli olan bir arabanın şasesine batarya paketini doğrudan yerleştirelim yani batarya paketi geldiğinde şasi bir bütün haline gelmiş olsun bunu da byyd gibi lip motor gibi Tesla gibi birçok firma catl de yine aynı şekilde dünyanın en büyük lumion batarya üreticisi olarak batarya hem batarya paketi hem hücresi üreten bir firma doğrudan şasiye entegre olacak şekilde daha doğrusu paketin müstakil olarak tasarlanmadığından daha fazla enerji depolandığı kapasitesi arttı ağırlığı azaldı gibi Hatta daha iyi soğutulur söz konusu oldu Bunun da ötesine geçen firmalar oldu lip motor ve tesla'yı burada sayabiliriz Onlar ne yaptı aracın şasesini batarya paketi olarak ürettiler mesela Tesla model yler de bugün Aracın ön tarafında tek parça halinde bir şasi var arka tarafında tek parça bir şasi var ve orta tarafı sahalardaki marş Pelin alt kısmına denk gelen kısımlardaki direkler haricinde hiçbir şey yok doğrudan orası bomboş bir alan Ya bu nasıl araba şasisi diyebilirsiniz arabanın bataryası burada şasi görevi görüyor yani ekstra bir şasi ya da mukavemeti arttırıcı bir yapı oluşturmaktan parçalar oluşturmaktan sa Tesla diyor ki ben bataryayı Bir mukavemet unsuru olarak aracın yapısal bir unsuru olarak tasarladım ve bu şekilde şasiye Entegre ettim diyor bu neyi sağlıyor farklı Hatta farklı parçanın Eee ortadan kalkmasına ve şasinin daha sadeleşmesi Hatta daha sağlam hale gelmesini sağlıyor
Bununla birlikte enerji yoğunluğu artıyor ağırlık azalıyor Her zamanki gibi ve Menzil artıyor Yani bunların hepsi verimliği etki ediyor her şeyi etki ediyor işte elektrikli araç alırken bizim dikkat etmemiz gereken noktalardan da en önemlilerinden biri bu çünkü Nedir o Bu aracın gerçekten bir elektrikli otomobil olması gerekiyor ne demek bu yani bataryası varsa motoru varsa bu bir elektrikli otomobildir diyebilirsiniz Hayır kesinlikle öyle değil bugün çok spesifik bir örnek vereceğim stellan grubunun araçlarına baktığımızda elektrikli asasında e ee C x'e moka elektriğe hepsine baktığımızda Corsa elektriği hepsine baktığımızda Aslında devşirme bir elektrikli otomobil görüyoruz Normalde işten yanmalı motoru olan bir arabanın şasisi batarya Entegre ederek elektrik motoru koyarak içten yanmalı motoru çıkarıp işte yakıt tankı çıkararak bu arabayı elektrikli hale getirmişler gayet de güzel araçlar mevcuttaki araçların elektriklenmesi de çok ciddi bir Eee elektrikli aracın yaygınlaşmasına katkı sağlıyor Ama bunlar gerçekten elektrikli araç mı doğuştan elektrikli araç mı ve batarya paketi tarafında müşterinin ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılayacak bir araç mı değil Neden Çünkü bu arabanın şasisi Bir içten yanmalı araç şasisi ne kadar üzerinde Eee modifikasyon yaparsanız yapın Bu arabanın diğer doğuştan elektrikli araçlara kıyasta ve daha verimli olamayacağını söyleyebiliriz açıkçası ya da olursa da batarya paketinin çok daha küçük olacağını söyleyebiliriz ki bugün bu specific örnekler üzerinden bakarsanız bu araçların batarya kapasitesinin yeterince yüksek olmadığını görürüz yine sanisen bir örnek verelim e doğuştan elektrikli stl medium platformunda üretiliyor ve batarya kapasitesi çok çok daha yüksek kw saatlerin üstüne çıkmış durumda ve c segmentte bu seviyelere çıkabilen Çinliler dışındaki Belki ilk firmalardan bir tanesi kim Peugeot'nun kendisi stan'in ta kendisi nasıl yaptı bunu doğuştan bir elektrikli araç platformu geliştirerek yaptı chassi ii batarya paketine uygun tasarlayarak yaptı Bunların hepsi aslında biz müşterilerin ne kadar elektrikli araç konusunda bilinçli olduğumuza da bağlı eğer biz elektrikli araç alacağız bataryanın kapasitesi bu DC şarj hızı bu motor kapasitesi bu Tamam aldık gitti şeklinde olursa bu süreç bir satış tarafında çok fazla gol yeriz iki bu araçlar doğuştan elektrikli olmayan araçlar daha çok bize satılmaya devam eder bu araçlar çok kötü bunları kesinlikle almayın elinizden çıkarın diyemeyiz Tabii ki bu araçlardan da çok güzel olanları var çok verimli çalışanları var ama eğer yüksek Menzil istiyorsanız eğer arabanın şasesinin daha hafif olmasını dolayısıyla daha hantal olmayan bir araba daha Atik bir araba istiyorsanız elektrikli aracınızın doğuştan elektrikli olduğunu platformunun gerçekten elektrikli araçlar için tasarlandığını geliştirildiğini ve bu şekilde bir fabrikada üretildiğini biliyorsanız
Bunu öğrenmek için çaba harcıyorsun Bence kendiniz için en doğru elektrikli aracı almış olursunuz diyebilirim Sonuç olarak da şunu söyleyelim elektrikli araç seçerken bir bataryanın türüne dikkat etmemiz lazım elp mi nmc mi kışın menzili önemsiyor muyum şarj hızını önemsiyor muyum e arabanın kullanım ömrünü önemsiyor muyum gibi iki Bu aracın Termal yönetim sistemi ne kadar verimli ve özellikleri neler ısı pompalı mı ptc ısıtıcılı mı atık ısıyı toplayabiliyor mu benim bataryamı ne kadar koruyabiliyor bunları sormalıyız üçüncü tarafta şarj tarafı enüst şarj hızım değil de Şarj eğirim nasıl gidiyor Bu arabanın şarj erisi nasıl eee batarya önden ısıtma özelliği var mı ısı pompası yine şarj tarafına ne kadar etki edebiliyor Termal yönetim sistemi ne kadar verimli çalışabiliyor bunları sormamamız lazım ve dördüncüsü de bu araba Gerçekten doğuştan elektrikli bir araba mı gerçek bir elektrikli araç mı Eğer öyleyse ya da değilse şasisi nasıl tasarlanmış bataryası nasıl paketlenmiş modüller mi var eski tip yoksa doğrudan pakete mi yerleştiriliyor hücreler bu paket şasinin bir parçası mı e batarya paketin ağırlığı ne maliyeti ne bunların hepsi tek tek sormak gerekiyor ve neticesinde Aslında biz şunu yapmış oluyoruz bir elektrikli araç alırken alacağımız aracın Önümüzdeki be yıl içerisinde Hani Bugünlerde söylüyorsunuz ya Herkes bahsediyor bundan elektrikli aracı bugün alırsak Bunlar değer kaybedecek km menzilli arabalar geldiğinde bu arabalar çöp olacak gibi bununla alakalı bir makale de yazacağız
Bu arada E bunun doğru olmaması için Aslında ne derler geleceği Aslında garanti altında olan araçlara yönelmek lazım
Bunlar hangi araçlar doğuştan elektrikli olanlar gelişmiş ısı pompası olanlar ki gelişmiş Termal yönetim sistemi olanlar gibi sayabiliriz bunları çeşitlendirilir Bence kesinlikle bu formülü uyguladığınızda bu soruları Yani doğru soruları sorduğunuzda en uygun Size en fayda sağlayacak otomobili seçmiş olursunuz ...